Odpowiedzialność za długi współmałżonka – odpowiedzi na 5 najczęściej zadawanych pytań

Długi męża lub żony to temat, który niezmiennie wzbudza duże emocje. Nic w tym dziwnego, bo gdy zostaje zachwiana stabilność finansowa w małżeństwie, zazwyczaj chwieje się też poczucie bezpieczeństwa. Kiedy żona/mąż odpowiada za długi swojego współmałżonka? Od czego to zależy? Czy rozdzielność majątkowa zawsze jest w stanie uchronić jedną ze stron przed spłacaniem zobowiązań tej drugiej strony?

Poniżej przygotowaliśmy bardzo uproszczony schemat, który może stanowić wstępną weryfikację sytuacji, gdy Twój współmałżonek zaciągnął długi

Czy intercyza zwalnia z odpowiedzialności za długi męża lub żony?

Odpowiedź brzmi – zasadniczo tak, ale to zależy. Poniżej wyszczególniamy sytuacje, kiedy intercyza NIE zwalnia Cię z odpowiedzialności za zobowiązania współmałżonka:

• gdy wspólnie zaciągnęliście zobowiązania;
• gdy zobowiązania powstały w celu zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny (leczenie, ubrania, rachunki, naprawy, edukacja dzieci);
• gdy wierzyciel (bank, firma pozabankowa) nie wiedział o podpisaniu intercyzy;
• gdy zobowiązanie powstało przed podpisaniem rozdzielności małżeńskiej;
• gdy wasza wspólność majątkowa została zniesiona wyrokiem sądu.

Czy w przypadku wspólności majątkowej komornik może zająć mój majątek osobisty (jako współmałżonka niezadłużonego)?

Co do zasady NIE może. Wyjątkiem są sytuacje gdy nie posiadacie już majątku wspólnego, ale:

• zadłużenie powstało przed podpisaniem intercyzy, gdy za długi odpowiadaliście jeszcze wspólnie,
• wierzyciele nie zostali powiadomieni o intercyzie.

Taka sytuacja może wystąpić tylko wtedy, kiedy wyraziłeś/aś zgodę na zaciągnięcie tamtego zobowiązania.

Kiedy komornik może zająć nasze wspólne mieszkanie?

Odpowiedź brzmi – tak, może, ale tylko wtedy, gdy zaległość powstała za Twoją wiedzą i zgodą.

Co więcej, zajmowanie nieruchomości nie jest priorytetową czynnością egzekucyjną komorników. Najpierw będą brane pod uwagę inne składniki majątku, takie jak dochody, środki w banku, samochód lub biżuteria. Poza tym, wprowadzone zostały ograniczenia dla windykatorów. Jeśli wysokość zadłużenia jest mniejsza niż 5% szacowanej wartości nieruchomości to komornik nie ma prawa dokonać jej licytacji.

Warto wiedzieć, że licytacja nie oznacza natychmiastowej eksmisji. Dopiero po jej zlicytowaniu (pod nadzorem sądu) nowy właściciel może eksmitować lokatorów. Pamiętaj, że istnieje też warunek zapewnienia Ci lokalu zastępczego jeśli należysz do jednej z poniższych grup:

• kobiet w ciąży i rodzin z małoletnimi dziećmi,
• osób z niepełnosprawnością,
• emerytów i rencistów,
• osób posiadających status bezrobotnego.

Czy odpowiadam za długi małżonka-przedsiębiorcy?

Odpowiadasz tylko, jeśli trwacie we wspólnocie majątkowej, a Ty wyraziłeś/aś zgodę na zaciągnięcie zobowiązania przez małżonka. W związku z tym nie odpowiadasz za zobowiązania zaciągnięte przed ślubem.

Sytuacja jest tutaj dość złożona, bo czym innym są długi publicznoprawne (czyli związane z płatnościami do Urzędu Skarbowego i ZUS), a czym innym np. kredyt na rozwój działalności. Tej tematyce poświęcimy osobny artykuł.

Co nie wchodzi w skład majątku wspólnego?

Nawet jeśli posiadacie wspólność majątkową, w skład waszego majątku wspólnego nie wliczają się przede wszystkim:

• przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej;
• spadek, zapis lub darowizna (chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej);
• prawa niezbywalne (czyli m.in. prawo do alimentów, wynagrodzenia, użytkowania, pierwokupu lub odkupu);
• prawa autorskie;
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania waszych osobistych potrzeb (każdego z was osobno);
• przedmioty nabyte za odszkodowanie za uszkodzenie ciała lub uszczerbek na zdrowiu.

Jeśli posiadasz jakiekolwiek pytania i wątpliwości, jesteśmy do Twojej dyspozycji.